«Αδούλωτοι σκλάβοι»

Παραγωγή της «Νόβακ φιλμς», διαφημίστηκε ως η «πρώτη ελληνική ταινία που είναι αφιερωμένη στον ηρωικό αγώνα του λαού μας στα χρόνια της Κατοχής».

Πράγματι, χωρίς να προσπαθεί να εξάψει τα εθνικοπατριωτικά φρονήματα με επικές αναπαραστάσεις μαχών (όπως η «Καταδρομή») και εθνικιστικές μεγαλοστομίες, η ταινία επιχείρησε φιλότιμα να αφηγηθεί τις προσπάθειες μιας ομάδας ρομαντικών νέων, οι οποίοι αποφάσισαν να μην αφήσουν το πνεύμα τους να υποδουλωθεί στον κατακτητή, να παραμείνουν δηλαδή «αδούλωτοι σκλάβοι», και συγκρότησαν μια αντιστασιακή ομάδα στα χρόνια της κατοχής, επηρεασμένοι από την εν ψυχρώ δολοφονία ενός φίλου τους από τους Γερμανούς.

Πήραν μέρος οι: Έλλη Λαμπέτη (στην πρώτη κινηματογραφική της εμφάνιση), Γιώργος Ταλάνος, Αρετή Παπούλια, Βιβή Στεργιοπούλου, Εύα Πάλμερ, Ηλίας Σταματίου (αφηγητής), Ζώρας Τσαπέλης, Βασίλης Κανάκης, Νίκος Φιλιππόπουλος, Λευτέρης Λαούδης και Ιωάννα Άλβα.

Σενάριο - Σκηνοθεσία: Βίων Παπαμιχάλης.

Τραγούδια και μουσική: Μάνος Χατζιδάκις (η πρώτη φορά που έγραψε μουσική για τον κινηματογράφο).

Οι «Αδούλωτοι σκλάβοι» ξεκίνησαν να προβάλλονται στον κινηματογράφο «Πάνθεον» στις 28 Οκτωβρίου 1946, την πέμπτη επέτειο από την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Είχαν προηγηθεί δύο δοκιμαστικές προβολές (η πρώτη στις 7 Οκτωβρίου στα εργαστήρια της «Νόβακ Φιλμς»), τις οποίες είχαν παρακολουθήσει ο υπουργός Τύπου Μπαλτατζής Μαυροκορδάτος, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Κινηματογραφιστών (Π.Ε.Κ.) Α. Δρίτσας και ο ιδιαίτερος γραμματέας του πρωθυπουργού, Η. Σωτήρχος. Ο υπουργός εμφανιζόταν να εκφράζεται «με ικανοποίηση» για την ταινία, να συγχαίρει τον παραγωγή «διά την δημιουργίαν τοιούτου έργου, παρά τας πολυαρίθμους δυσκολίας που αντιμετώπισε» και να υπόσχεται την παροχή κάθε υποστήριξης στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή.

Στη Θεσσαλονίκη οι προβολές ξεκίνησαν στις 9 Δεκεμβρίου στις αίθουσες «Αλκαζάρ» και «Πατέ».

Χωρίς να προβεί σε ειδικότερες αξιολογικές κρίσεις, ο κριτικός του Εθνικού Κήρυκα περιορίστηκε ν’ αναφέρει ότι η ταινία «δείχνει ρεαλιστικά και ανάγλυφα όλη την τραγική ιστορία της χώρας μας μέσα στα τέσσερα μαύρα χρόνια» και «ζωντανεύει την ηρωικήν αντίστασιν του λαού μας, καθώς και την εποποιία που επηκολούθησεν με τα δύο ιστορικά του “ΟΧΙ”».