Ζουρνάλ και άλλα του 1940-41


-- Η κηδεία του πρίγκιπα Χριστοφόρου στις 25 Ιανουαρίου.

-- Η τραγουδίστρια Δίτη Λίντα μπορεί να μην άφησε το στίγμα της στη μουσική ιστορία της χώρας, όμως το 1940 κινηματογραφήθηκε την ώρα της φωνοληψίας στην «Οντεόν», ενώ τραγουδούσε το ταγκό «Τι κι αν συγγνώμη ζητάς» του Ι. Βέλλα. Η λήψη έγινε από την εταιρία Μεγαλοοικονόμου-Χεπ, η δε ταινία προβλήθηκε στους κινηματογράφους «Πάλλας» και «Ρεξ» από τις 8 Απριλίου. Το τραγούδι ακουγόταν και κατά τη διάρκεια των ξένων ταινιών που παίζονταν στις δύο αίθουσες: «Χτυποκάρδι» («Battement de cœur») και «Βασίλισσα των Ρόδων» («Paris Honeymoon») αντίστοιχα.

-- Η τελετή των αποκαλυπτηρίων της προτομής του ποιητή Κώστα Κρυστάλλη στην Πεντέλη στις 5 Μαΐου. Ήταν μια πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Εκδρομικών Σωματείων Ελλάδας, που άλλωστε διένειμε την ταινία στην επαρχία σε κατά τόπους φυσιολατρικούς ομίλους.

-- Υπήρχαν ελληνικές έγχρωμες ταινίες το 1940; Στις 19 Μαΐου, στην αίθουσα του «Παρνασσού» προβλήθηκε μια «κατά το πλείστον έγχρωμος» ταινία της Κεφαλλονιάς, ληφθείσα από τον ερασιτέχνη Πέτρο Σπ. Φωκά - Κοσμετάτο, στην οποία παρουσιάζονταν το Αργοστόλι, το Ληξούρι και οι υπόλοιπες φυσικές ομορφιές του νησιού «εις τα φυσικά αυτών χρώματα».

-- Μια πρωτότυπη τουριστική ταινία ήταν αυτή του συνοικισμού Πλέζανς της Πεντέλης, που προβλήθηκε στις 13.09.1940 στον κινηματογράφο «Ρουαγιάλ» και παρουσίαζε: τη διαδρομή προς την Πεντέλη, μια πανοραμική άποψη της Αθήνας και του Σαρωνικού από ύψος 450 μ., τις ανεγερθείσες επαύλεις του συνοικισμού, τις λεωφόρους του, που βρίσκονταν μέσα σε πευκόφυτες εκτάσεις, όπως και όλες τις φυσικές καλλονές της περιοχής.

-- Για τις ανάγκες μιας «συγχρονισμένης ελληνικής τουριστικής ταινίας», η εταιρία «Κασής φιλμ» κινηματογράφησε το Ολυμπιακό κολυμβητήριο με τη συμμετοχή πενήντα προσώπων στις αρχές Σεπτεμβρίου.

ταινίες της Ε.Ο.Ν., παραγωγής 1940:
-- Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου.

-- Η δαφνοδρομία της Ε.Ο.Ν. από την Αγία Λαύρα έως το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.

-- Τα εγκαίνια του υποτομέα της Ε.Ο.Ν. στο Αιγάλεω.

-- Τα στρατόπεδα του Ζούμπερι.

-- Ο εορτασμός της 4ης Αυγούστου από την Ε.Ο.Ν. Η παράταξη και η επιθεώρηση από το Μεταξά.

-- Ο εορτασμός της 4ης Αυγούστου στο Βόλο: η παρέλαση της Ε.Ο.Ν. ενώπιον των επισήμων, η δοξολογία, η συγκέντρωση του κόσμου, οι λόγοι, οι εθνικοί χοροί το βράδυ, τα νυχτερινά εορταστικά γεύματα κλπ. Ταινία μήκους 270 μ. Προβλήθηκε στον κινηματογράφο «Αχίλλειον» της πόλης από τις 22 Αυγούστου.

-- «Ο Βόλος και το Πήλιο». Η ταινία περιείχε πλάνα από τον κεντρικό Βόλο, διάφορα χωριά του Πηλίου (όπως η Πορταριά, η Μακρυνίτσα, η Ανακασιά, ο Αη Γιάννης κλπ.), τις κατασκηνώσεις της Ε.Ο.Ν., του Ερυθρού Σταυρού κλπ. Πρώτη προβολή στο Βόλο από 18.09 στον κινηματογράφο «Αχίλλειον.

-- Η ζωή των παιδιών της Ε.Ο.Ν. στα στρατόπεδα της οργάνωσης.

-- Η επίδειξη ασκήσεων παθητικής αεράμυνας στην πόλη και σε καταυλισμό, που πραγματοποιήθηκε από μέλη της Ε.Ο.Ν. στο γήπεδο του Παναθηναϊκού στις 5 Αυγούστου.

-- Τον Οκτώβριο του 1940 υπήρξε μια ξαφνική «έκρηξη» περιηγητικών ταινιών παραγωγής της Ε.Ο.Ν., οι οποίες προβάλλονταν στην αίθουσα «Σινεάκ» της πρωτεύουσας: από τις 7.10 «Η Κέρκυρά μας», από τις 14.10 «Η 15η Δ.Ε.Θ.», από τις 21.10 «Το Παπάφειο Ίδρυμα», ενώ για τις 28 Οκτωβρίου είχε προγραμματιστεί η προβολή της ταινίας «Θεσσαλονίκη, η νύμφη του Θερμαϊκού».

πολεμικές ταινίες:
Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, που ξέσπασε στις 28 Οκτωβρίου 1940, αποτυπώθηκε σε δεκάδες ζουρνάλ. Ήδη από τις 8 Νοεμβρίου οι κινηματογράφοι προέβαλλαν πολεμικές σκηνές από την Κρήτη, την αναχώρηση ελληνικών στρατευμάτων για το μέτωπο, αλλά και την παρουσία Ιταλών αιχμαλώτων (οι «Κένταυροι») στην πρωτεύουσα.

Μια εβδομάδα μετά, στο «Άστυ» επί της οδού Κοραή προβάλλονταν οι ταινίες: α) Ατθίδες στα νοσοκομεία, β) Δεύτερη δόση ψευδο-Κενταύρων στην Αθήνα, γ) Επίσκεψη της πριγκίπισσας Φρειδερίκης στα στρατιωτικά νοσοκομεία, δ) Αγώνας χόκεϊ μεταξύ της ομάδας των Άγγλων αεροπόρων και του Παναθηναϊκού, ε) Ο ενθουσιώδης εορτασμός της κατα­λήψεως της Κορυτσάς στην Αθήνα και στ) Ο ηρωικός λοχίας Τζαβέλλας.

Από τις 2 Δεκεμβρίου, το «Άστυ» προέβαλλε νέες ελληνικές ταινίες με «επισκέψεις στα διάφορα στρατιωτικά νοσοκομεία, όπου νοσηλεύονταν οι ήρωες της Κορυτσάς και του Μάροβα», τις «Ατθίδες στην υπηρεσία της πατρίδος», την «αττική σάτιρα του Μουσολίνι» με παρωδίες ελληνικών τραγουδιών που είχαν προσαρμοστεί στην πολεμική ατμόσφαιρα των ημερών (όπως το «Κορόιδο Μουσολίνι» κλπ.).

Από την άλλη, το «Σινεάκ» διαφήμιζε τόσο ξένες πολεμικές ταινίες, όσο και διάφορα ελληνικά επίκαιρα, όπως: α) Η εορτάζουσα πριγκίπισσα Αικατερίνη περιθάλπτει τους ηρωικούς τραυματίες μας, β) Ο έρανος του Αγγλοελληνικού συνδέσμου και γ) Ελληνίδες νοσοκόμοι, τραυματιοφορείς και σοφερίνες στην υπηρεσία της πατρίδας.

Η γιορτή του Πυροβολικού, η αποστολή μάλλινων ρούχων  στους τραυματίες, τα πρώτα ιταλικά λάφυρα που έφτασαν στην Αθήνα (αντιαεροπορικά πυροβόλα, όλμοι κλπ.), οι πανηγυρισμοί για την κατάληψη των Αγίων Σαράντα, αλλά και μια ταινία με τα ευζωνάκια περιλαμβάνονταν στο πρόγραμμα του «Άστυ» από τις 9 Δεκεμβρίου.

Μία εβδομάδα μετά (από 16.12), το «Άστυ» διαφήμιζε κυρίως ξένες τουριστικές ταινίες από τις ελληνικές ομορφιές («Τα επιβλητικά μοναστήρια της Πελοποννήσου», «Η μαρτυρική Πάτρα», «Η αθάνατη Ολυμπία»), ενώ θύμιζε στους θεατές εικόνες από την «άνανδρη επίθεση των ύπουλων Ιταλών στην Κέρκυρα» το 1923.

Αντίθετα, ελληνικής παραγωγής επίκαιρα διαφήμιζε το Σινεάκ: α) Δοξολογία στη Μητρόπολη για την απελευθέρωση του Αργυροκάστρου και β) Οι κυρίες του ελληνοτουρκικού συνδέσμου πλέκουν για τους στρατιώτες μας.

Εναρμονισμένο με τη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα, από τις 23 Δεκεμβρίου το Άστυ προέβαλλε Μίκι Μάους και φαντασμαγορικά μπαλέτα με τη Σίρλεϊ Τεμπλ, όμως δεν έλειπαν από το πρόγραμμά του τα ελληνικά επίκαιρα: α) Η χριστουγεννιάτικη κίνηση στις οδούς των Αθηνών, β) Μητέρες, σύζυγοι, αδελφές και αδελφοί στέλνουν δώρα στους στρατιώτες μας, γ) Το σπίτι του Άγγλου στρατιώτη στην Αθήνα, δ) Ιταλοί αιχμάλωτοι και τραυματίες κλπ.

Από τις 30 Δεκεμβρίου το Άστυ προέβαλλε την είσοδο των ελληνικών στρατευμάτων στην Κορυτσά, ενώ από τις αρχές του 1941 ξεκίνησε η προβολή των επίσημων πολεμικών φωνοταινιών του υφυπουργείου Τύπου.

Στην πρώτη περιλαμβάνονταν εικόνες από την αναχώρηση των στρατιωτών για το μέτωπο, τον αποχαιρετισμό των συγγενών, τους πανηγυρισμούς στην Αθήνα για την κατάληψη του Αργυροκάστρου, τη δοξολογία που ακολούθως τελέστηκε στον ιερό ναό Αγίας Ειρήνης, καθώς επίσης η κίνηση της αθηναϊκής αγοράς.

Η δεύτερη φωνοταινία, που προβλήθηκε στα τέλη Ιανουαρίου, ξεκινούσε με μια εικόνα ελληνικής φάλαγγας στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας και ακολουθούσαν πλάνα από τον εορτασμό στην Αθήνα για την κατάληψη της Χειμάρρας, από την επίσκεψη της πριγκίπισσας Φρειδερίκης στα νοσοκομεία, ο εορτασμός της πρωτοχρονιάς στην πρωτεύουσα και στα νοσοκομεία, η κίνηση στην αγορά, τα κάλαντα των χορωδιών της Ε.Ο.Ν., η άφιξη και υποδοχή των τραυματιών στον Πειραιά, η επίσκεψη του επιτελείου της Ε.Ο.Ν. στο δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά με την ευκαιρία της ονομαστικής του γιορτής, όπως και η μεταφορά Ιταλών αιχμαλώτων (οι «Κένταυροι» και οι «Βερσαλλιέροι») στους δρόμους της Αθήνας.

Στις αρχές Φεβρουαρίου προβλήθηκε η τρίτη – ήταν και η τελευταία; – πολεμική φωνοταινία με τις επιχειρήσεις στο αλβανικό μέτωπο, τον εορτασμό των κατοίκων της Αθήνας μετά την κατάληψη της Κλεισούρας, την επίσκεψη της πριγκίπισσας Φρειδερίκης στο μέτωπο, την παρέλαση της Εθελοντικής Λεγεώνας των Ελλήνων της Δωδεκανήσου, που τότε βρισκόταν υπό ιταλική κατοχή, ενώπιον του υπουργού Τύπου και άλλων αξιωματούχων, εικόνες από τη Μεσόγειο, την επιστροφή των πληρωμάτων των υποβρυχίων «Παπανικολής» και «Κατσώνης».

ο ελληνοϊταλικός πόλεμος στις ΗΠΑ:
-- Το Φεβρουάριο του 1941, ο Φρανκ Νόρτον παρουσίασε το φιλμ μικρού μήκους «Heroic Greece» [«Ηρωική Ελλάδα»] υπό την αφήγηση του διάσημου ραδιοφωνικού εκφωνητή Μίλτον Κρος. Εφημερίδα της Νέας Υόρκης σχολίαζε ότι η ταινία «προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον», καθώς έδειχνε «την ειρηνική ζωή των Ελλήνων και κάποιες από τα αρχαίες ακροπόλεις του πολιτισμού», ενώ «σύγχρονοι στρατιώτες φαίνονται να υπερασπίζονται γενναία τη χώρα τους, που τώρα απειλείται από πολλές πλευρές».

-- «Greece On March» [«Η Ελλάδα Παρελαύνει»] ήταν ο τίτλος της ταινίας κάποιας «Parthenon Film Studios», που προβλήθηκε στις ΗΠΑ το Μάρτιο του 1941 με σχόλια στα ελληνικά και αγγλικούς υπότιτλους.

-- Την ίδια περίοδο, η «Παραμάουντ» παρουσίασε το δεκάλεπτο φιλμ «Greece Fights Back» [«Η Ελ­λάδα Αντεπιτίθεται»], το οποίο «ανεξάρτητα από την έκβαση του πολέμου, είναι επίκαιρο, ενδιαφέρον και γυ­ρισμένο με καλό γούστο και άξιο προβολής», όπως έγραψε το The Film Daily. Η παραγωγή ανήκε στον οργανισμό «March of Time», ενώ σημαντική ήταν η συνεισφορά του ανεξάρτητου παραγωγού Walter Futter, ο οποίος επέλεξε τις καλύτερες – κατά τη γνώμη του – σκηνές από ένα υλικό μήκους άνω των 22.000 ποδών.
Η ταινία ξεκινούσε με πραγματικές εικόνες του πολέμου στα βουνά, όμως δεν περιοριζόταν μόνο σ’ αυτές. Παρουσίαζε επίσης μια συνάντηση του Συλλόγου Αρωγής του Ελληνικού Πολέμου (Greek War Relief Association), που είχε συσταθεί από το Σπύρο Σκούρα και άλλους Ελληνοαμερικανούς επιχειρηματίες μετά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου. Στη συγκεκριμένη σκηνή καταγράφονταν οι συγκινητικές αντιδράσεις, όταν μια νεαρή γυναίκα διάβασε το γράμμα του αρραβωνιαστικού της, ο οποίος στο μεταξύ (δηλ. μέχρι το γράμμα να διασχίσει τον Ατλαντικό ωκεανό και να φτάσει στην παραλήπτριά του), έκανε την υπέρτατη θυσία για την πατρίδα του.

-- Το Μάρτιο του 1941, στην αμερικανική αγορά κυκλοφόρησε και μια «σπιτική ταινία» της «Castle Films», προορισμένη δηλαδή για προβολές σε οικιακούς κινηματογράφους (ο μακρινός πρόδρομος της βιντεοκασέτας), που κατέγραφε τις «Βρετανο-Ελληνικές νίκες», όπως ήταν και ο τίτλος της («British-Greek Victories»), απέναντι στις ιταλικές δυνάμεις στην Αιθιοπία και στο αλβανικό μέτωπο αντίστοιχα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου