ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ 1: Όταν ο κινηματογράφος ήλθε στην Αθήνα. Οδηγίες για τους αδαείς

Στις 7 Δεκεμβρίου 1896, λίγες μόνο ημέρες μετά την πρώτη εμφάνιση του κινηματογράφου στην Αθήνα, στην εφημερίδα Το Άστυ δημοσιεύτηκε το παρακάτω άρθρο, σκοπός του οποίου ήταν η εξοικείωση των αναγνωστών, όσων δεν είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν το νέο θέαμα, με τα πρώτα βήματα, αλλά και την τεχνική του κινηματογράφου, ενώ σχολιαζόταν και το περιεχόμενο των πρώτων ταινιών, που προβλήθηκαν στην Αθήνα. Το κείμενο υπέγραφε ο Ω.

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ

Από τριών ή τεσσάρων ημερών οι περιπατηταί της οδού Σταδίου θα έχουν δώσει προσοχήν βέβαια εις τέσσαρας ηλεκτρικάς λυχνίας του Έδισων, υπό τας οποίας αναγινώσκεται ευκόλως η μεγάλη επιγραφή «Cinématophotographe Edison». Όποιος έλαβε περιέργειαν μεγαλειτέραν και εισήλθεν εκεί, παρέστη δ’ εις την μαγικήν παρέλασιν των ζωσών εικόνων, των τεμαχίων αυτών της ζωής, τα οποία βλέπει τις έμπροσθέν του, θα έμεινε γοητευμένος και έκπληκτος.

Τι είνε κινηματοφωτογράφος, οι αναγνώσται του Άστεως γνωρίζουν ήδη περίπου. Προ τριών ήδη ετών η θαυμασία του Έδισων ανακάλυψις, το κινητοσκόπιον, εντός του οποίου αναπαρίσταντο, ανέζων τα κινήματα, είχεν εκπλήξει τον επιστημονικόν κόσμον. Η ακρίβεια του εργαλείου, η εντύπωσις η καταπληκτική της ζωής, την οποίαν έδιδεν η ζωηρότης των κινημάτων, η απεικόνισις και των ελαχίστων και των μάλλον αδιοράτων λεπτομερειών, εκίνει την έκπληξιν. Το μόνον το οποίον έκαμνεν όχι τελείων εντύπωσιν, ήσαν αι διαστάσεις των εικόνων, αι ελάχισται, αι οποίαι έβλαπτον την εντύπωσιν της πραγματικότητος, την οποίαν εζήτει κανείς.

Διά τούτο προ ενός έτους οι Αύγουστος και Λουδοβίκος Λουμιέρ, οι γνωστοί εις όλον τον κόσμον διά τας φωτογραφικάς των ανακαλύψεις επιστήμονες, επενόησαν τροποποίησιν του κινητοσκοπίου.

Η τροποποίησις αύτη συνίσταται απλούστατα εις την προβολήν των διαφανών των εικόνων εντός πίνακος λευκού, εις τον οποίον συνεπώς αι εικόνες μεγεθύνονται κατά το δοκούν και φαίνονται συγχρόνως διαυγέστεραι, φωτεινότεραι, ζωντανότεραι.

Το νέον αυτό όργανον του Λουμιέρ επέτυχε λοιπόν προβολάς εμψύχους, εκτάκτως επιτυχείς των φωτογραφιών και ωνομάσθη υπό του εφευρέτου του «Κινηματοφωτογράφος».

Εν ανάλογον μηχάνημα, επί των αυτών ακριβώς βάσεων στηριζόμενων, εκομίσθη και εις Αθήνας και παρά την οδόν Σταδίου, όπου προ ημερών ο κόσμος συρρέει.

------

Ο Κινηματοφωτογράφος, όπως και το κινητοσκόπιον, στηρίζονται εις τας αυτάς αρχάς της ταχείας παρελάσεως εικόνων προ των οφθαλμών, η οποία δίδει την εντύπωσιν των κινήσεων. Ο Έδισων, ως γνωστόν, ανεχώρησεν εκ της επομένης αρχής:

Αν διά ταχυτάτου φωτογραφικού μηχανήματος λάβω σειράν φωτογραφιών μιας κινήσεως και τας φωτογραφίας αυτάς καταλλήλως φωτισμένας, παρουσιάσω αλληλοδιαδόχως με την αυτήν ακριβώς τραχύτητα, με την οποίαν τας έλαβα, έμπροσθεν του θεατού, δεν θα λάβη την απατηλήν εντύπωσιν της ιδίας κινήσεως; Την σκέψιν αυτήν ο Αμερικανός επιστήμων εφήρμοσεν ευφυέστατα, τη βοηθεία φωτογραφίας και ηλεκτρισμού, είνε δε γνωστόν πόσον επέτυχεν. Προς απόκτησιν των φωτογραφιών του κινητοσκοπίου ή του κινηματοφωτογράφου αρκεί τις να λάβη εν ταχυφωτογραφικόν μηχάνημα Μαριάκ, το οποίον να λαμβάνη ωρισμένας φωτογραφίας – είκοσι μέχρι χιλίων - κατά δευτερόλεπτον. Τοποθετεί τις το μηχάνημα έμπροσθεν οιασδήποτε εικόνος, την οποίαν θέλει να λάβη και το αφήνει να ενεργήση κατά ωρισμένην ταχύτητα λαμβάνων αναλόγως του αντικειμένου όσας κινήσεις θελήση κατά δευτερόλεπτον. Τας φωτογραφίας αυτάς έπειτα επί ταινίας κυτταροειδούς τυπωμένας και άρα διαφανείς εκτυλίσσει έμπροσθεν φακού, όπως εις το κινητοσκόπιον – ή έμπροσθεν μηχανήματος προβολών – όπως εις τον κινηματοφωτογράφον με την αυτήν ακριβώς ταχύτητα, με την οποίαν τας έλαβεν. Έμπροσθεν του θεατού τότε, ο οποίος δεν αντιλαμβάνεται την εκτύλιξιν των εικόνων ένεκα της ταχύτητος, παρουσιάζεται η εικών με όλας τας λεπτομερείας των κινήσεων, των σχημάτων, των μορφασμών.

------

Το μηχάνημα το οποίον εκτίθεται εις την οδόν Σταδίου και το οποίον λειτουργεί ήδη άριστα, είνε εκ των επιτυχεστέρων του είδους αυτού. Αι δέκα σκηναί, τας οποίας επιδεικνύει ήδη και αι οποίαι είνε διάφοροι παριστώσι χορούς ιαπωνικούς, αφίξεις σιδηροδρόμων, τοπία παρισινά με αμάξας παρελαυνούσας, κολυμβήματα αγρίων, μαθήματα ιππασίας, παρελάσεις ιππικού, οφιοειδείς χορούς της Λόε Φούλλερ κτλ. κτλ., και είνε απολύτως επιτυχείς.

Αι άμαξαι τρέχουν, οι ίπποι κινούνται, η θάλασσα κυλιέται ηρέμα, ο άνεμος πνέει, τα φορέματα κυματίζουν, οι σιδηρόδρομοι παρέρχονται, η Λόε Φούλλερ κορδακίζει και περιστρέφει ως όφιν πολύχρωμον την παράδοξον, την μοναδικήν και ξακουστήν έσθητά της και νομίζει τις ότι έχει έμπροσθέν του ανθρώπους κινουμένους, πρόσωπα ζωογονούμενα από αίμα, σώματα παλλόμενα από νεύρα. Η απάτη της ζωής εις τας μυρίας της εκφάνσεις παρελαύνει έμπροσθέν μας.

Όταν κατορθωθή να έχη ελληνικάς σειράς εικόνων, αθηναϊκάς σκηνάς και τοπία ο κινηματοφωτογράφος τότε πλέον θα είνε έξοχος, θα καταστή δε θέαμα έτι απολαυστικώτερον.

Αλλά και τοιουτοτρόπως ως είνε, ως παρουσιάζει μίαν από τας καταπληκτικωτέρας προόδους της επιστήμης, μίαν από τας διασκεδαστικωτέρας ανακαλύψεις, αξίζει να τον ίδη κανείς – όπως όλοι θα τον ίδωσι βεβαίως – και να εντρυφήση εις τας τελείας του φαντασμαγορίας.