ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ 2: Στις δοκιμές της πρώτης ταινίας μεγάλου μήκους

Το καλοκαίρι του 1914, ο Μιλτιάδης Λιδωρίκης παρακολούθησε από κοντά τη δοκιμαστική προβολή της πρώτης ελληνικής ταινίας μεγάλου μήκους, «Γκόλφω». Με αφορμή το γεγονός αυτό, σε χρονογράφημά του, που δημοσιεύτηκε στο Έθνος στις 18.07.1914, περιέγραψε τις εντυπώσεις του μαζί με κάποιες γενικότερες σκέψεις για τα πρώτα βήματα του ελληνικού κινηματογράφου.

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Με κάποιαν επιφύλαξιν ανταπεκρίθην εις την ευγενή πρόσκλησιν του Ελληνικού Κινηματογραφικού Οίκου «Αθήνη» δίδοντος προχθές δοκιμήν του πρώτου προϊόντος της Ελληνικής Κινηματογραφίας, εκτός φυσικά της «Μύτης της Αθηνάς», η οποία παρεσκευάσθη διά φιλανθρωπικόν σκοπόν και όχι διά το εμπόριον.

Χωρίς ρεκλάμα και φασαρία φαίνεται, ότι συνεστήθη εν Αθήναις Κινηματογραφική Εταιρία, με την σκέψιν και την απόφασιν να κινηματογραφήση προϊόντα του Ελληνικού πνεύματος και ν' αποδώση τοπεία και αρχαιότητας της Ελλάδος.

Αυτό είνε το πρώτον ατού της Εταιρίας.

Δεν φρονώ, ότι είνε εύκολον πράγμα εις τας Αθήνας να συστήση κανείς εταιρίαν χωρίς ν' ακουσθή, προτού αρχίσει να λειτουργή, από τους διορισμούς και τα κανόνια. Ούτε εύκολον πράγμα είνε να παρασκευάση μίαν ταινίαν χιλίων πεντακοσίων μέτρων και διαρκείας πέραν της ώρας, την οποίαν παίζουν Έλληνες ηθοποιοί, χωρίς προηγουμένως να διαφημισθή εις όλην την Μεγάλην Ελλάδα.

Έχων υπ' όψιν μου όλ' αυτά και ιδία το δύσκολον της κινηματογραφικής εργασίας, όταν λείπουν τ' απαιτούμενα, αι ευκολίαι και το γυμνασμένον δι' όλας τας λεπτομερείας προσωπικόν, μη λησμονών την αποτυχίαν του πρώτου κινηματογραφικού έργου αρίστου εν τη φιλολογική συνθέσει, οικτρώς όμως συντεθέντος και κινηματογραφηθέντος χάριν των Ηπειρωτών ήμην βέβαιος, ότι και η «Γκόλφω» το ειδυλλιακόν δράμα του κ. Περεσιάδου, το οποίον εξέλεξεν η νέα κινηματογραφική εταιρία «Αθήνη» διά την πρώτην εμφάνισίν της, θα ήτο τερατούργημα συνθέσεως, αποδόσεως, τέχνης.

Εις τας δοκιμάς της «Γκόλφως» ως κινηματογραφικού δράματος επήγαμεν με τον φίλτατον κ. Ν. Λάσκαρην. Αμφότεροι εφύγαμεν ενθουσιασμένοι από την επιτυχίαν του νέου κινηματογραφικού Οίκου, ο οποίος εφάνη ότι έχει όλα τα μέσα και την θέλησιν να εργασθή εν Ελλάδι κινηματογραφικώς.

Η προς κινηματογραφικήν αναπαράστασιν του κινηματογραφικού ειδυλλίου του κ. Περεσιάδου καταβληθείσα προσπάθεια εστέφθη υπό πλήρους επιτυχίας εξασφαλιζούσης την εξακολούθησιν των εργασιών του Πρώτου Ελληνικού Κινηματογραφικού Οίκου, ο οποίος τελείως και καθ' όλας τας απαιτήσεις της τέχνης εργαζόμενος θα δύναται να στέλλη ταινίας εις ολόκληρον τον κόσμον.

Η Ελληνική γη και η Ελληνική φιλολογία έχουν τοποθεσίας, μέρη και έργα δυνάμενα να πλουτίσουν μίαν καλήν κινηματογραφικήν παραγωγήν.

Αν κρίνη κανείς από την εις τρία μέρη κινηματογραφικήν διαίρεσιν της «Γκόλφως» από την τέχνην των ηθοποιών, οι οποίοι πρώτην φοράν παρουσιάζονται παίζοντες κινηματογραφικόν έργον, από την επεξεργασίαν των εικόνων, την εκλογήν των μερών και των τοπείων, την διαρρύθμισιν του φωτός, τας διπλάς εμφανίσεις και την εξέλιξιν ολοκλήρου της ταινίας, πείθεται, ότι οι αναλαβόντες το έργον έχουν όλα τα εφόδια και είνε γνώσται της κινηματογραφικής τέχνης όσον και οι διευθύνοντες τα μεγάλα Ευρωπαϊκά εργοστάσια.

Δεν είμαι υπερβολικός.

Όταν διά πρώτην φοράν εν Αθήναις θα παρουσιασθούν επί της οθόνης τα έργα του κινηματογραφικού Οίκου «Αθήνη» όλοι θα ενθυμηθούν όσα γράφω, μη λησμονούντες το δύσκολον και τας απαιτήσεις μιας τοιαύτης εργασίας προ πάντων εν Ελλάδι όπου όλα τα απαιτούμενα δι' αυτήν πρέπει να προετοιμασθούν και να καταρτισθούν μετά κόπων και δαπανών.

Η «Γκόλφω» του κ. Περεσιάδου ευτυχώς ήδη από σκηνής θα είνε ευτυχεστέρα επί της κινηματογραφικής οθόνης.

Αι γλυκείαι ερωτικαί της σκηναί, η ωραία αναπαράστασις του χωρικού βίου, αι σκληραί και τραγικαί σκηναί της ανυψούνται και γίνονται ευγενέστεραι και ποιητικώτεραι διά της κινηματογραφήσεως.

Οι ηθοποιοί οι αναλαβόντες να παίξουν την «Γκόλφω» χάριν του κινηματογραφικού Οίκου «Αθήνη» είνε αξιέπαινοι και επέτυχον πολύ.

Η κυρία Βιργινία Διαμάντη έχει στιγμάς προδιδούσας την ιδιοφυίαν της τέχνης της κινηματογραφικής υποκρίσεως.

Εξ ίσου οι κύριοι Βαρβέρης, Πεταλάς, Λαζαρίδης, Βεντούρας και αι κυρίαι Βελισσαρίου, Κοντοπούλου και Κοκκίνου αποδίδουν, ό,τι χρειάζεται διά την καλήν κινηματογραφικήν αναπαράστασιν.

Η σκηνοθεσία του έργου επιτυχεστάτη οφείλεται εις τον κ. Ν. Κουκούλαν.

Ο κ. Κουκούλας μετά του οποίου διά μακρών συνωμίλησα περί του έργου κινηματογραφικώς και εν γένει των Ελληνικών έργων των αξίων και δυναμένων να κινηματογραφηθώσι, φαίνεται κάτοχος της τέχνης και των απαιτήσεων του κινηματογράφου.