«Κατάδικος», «Καμαριέρα και μανάβης»: Οι πρώτες φωνοταινίες από την Ελλάδα

Στις 24 Σεπτεμβρίου 1930, στον κινηματογράφο «Ατλαντίς» των Εξαρχείων γράφτηκε ιστορία με τη δοκιμαστική προβολή δυο ομιλουσών ταινιών μικρού μήκους, τις οποίες κατασκεύασε η «Παγχριτόν-Φιλμ» υπό την εποπτεία του ηθοποιού Γ. Καμβύση με οπερατέρ τον Ζόζεφ Χεπ. Πρώτα έγινε η ηχο­γράφηση των φωνών σε στούντιο και ακολούθησε το γύρισμα των σκηνών σε εξωτερικούς χώρους. Η παρασκευή τους έγινε εφικτή χάρη σε μια εφεύρεση του Χεπ, για την οποία μάλιστα εκείνος διέθετε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Η μία ταινία, για την οποία απαιτήθηκε φιλμ 160 μ., μπορεί κάλλιστα να περιγραφεί και ως το πρώτο ελ­ληνικό μουσικό κλιπάκι, καθώς ο Χεπ κινηματογράφησε το βαρύτονο Γιάννη Αγγελόπουλο να τραγουδάει τον «Κατάδικο» του Νίκου Χατζηαποστόλου πίσω από τα κάγκελα της φυλακής!

Η δεύτερη (μήκους 120 μ.) ήταν μια κινηματογραφική μεταφορά της δημοφιλούς σκηνής «Καμαριέρα και μανάβης» (ή «Μανάβης και δούλα») του Καπετανάκη, όπως είχε παρουσιαστεί στην επιθεώρηση «Λοβιτούρα» της προηγούμενης χρονιάς και μάλιστα είχε ηχογραφηθεί και σε δίσκους γραμμοφώνου. Η στοιχειώδης υπόθεση αφο­ρούσε το φλερτ μιας καμαριέρας μ’ ένα μανάβη, που περνούσε με το γάιδαρό του έξω από το σπίτι όπου εκείνη εργαζόταν. Στην ταινία πρωταγωνιστούσαν και τραγουδούσαν ο Καμβύσης και η Σοφία Βερώνη.

Διθυραμβικά ήταν τα σχόλια των εφημερίδων. Για συγχρονισμό «τελειότατο και εφάμιλλο των ευρωπαϊκών ταινιών» έγραψε η Εσπερινή, που δεν παρέλειψε να επαινέσει το «δαιμόνιο» του Χεπ.

«Ιδεώδη» βρήκε η Πρωία τη φωνή του Αγγελόπουλου και αναρωτιόταν: «Οφείλεται τούτο εις το μέταλ­λον της φωνής του καλλιτέχνου ή εις την τελειότητα του μηχανήματος;». Όμως και η δεύτερη ταινία ήταν «άρτια» ως προς το φωτισμό και τη φωτογραφία, ενώ «πολύ επιτυχής» αξιολογήθηκε ο συγχρονισμός κίνη­σης και φωνής, η δε φωνή του Καμβύση, όταν τραγούδησε, ακουγόταν «όπως και στο θέατρο. Τόση φυσι­κότης καταπλήσσει»!

«Η δοκιμή αυτή μας αφήκε, πράγματι, εξαιρετικήν εντύπωσιν και μας έδωκε να καταλάβουμε ότι πολύ γρήγορα θα ιδούμε ταινίες που όχι μόνον να μπορέσουν να... σταθούν πλάι στις ξένες αλλά και να υπερτερή­σουν σε μερικά σημεία, αν βέβαια μεσολαβήσουν όλες οι ευνοϊκές συνθήκες λ.χ. μεγάλα κεφάλαια και πολλά άλλα στα οποία εμείς οι Έλληνες, εν αντιθέσει με του ξένους, δεν δίδουμε σημασία» σχολίαζε η Πατρίς, παρα­τηρώντας ωστόσο ότι ο Χεπ ήταν «απογοητευμένος» ως προς τις ευνοϊκές αυτές συνθήκες. Η εξέλιξη του ελληνικού κινηματογράφου κατά τα αμέσως επόμενα χρόνια θ’ αποδείκνυε ότι δεν ήταν αβάσιμη η απαισιοδοξία του...