Εμίλ Λέστερ

Ποιος ήταν ο Εμίλ Λέστερ, ο σκηνοθέτης της πρώτης ελληνικής ταινίας μυθοπλασίας;

Ως «γνωστός φωτογράφος» περιγραφόταν ήδη από το 1907 σε δημοσίευμα της εφημερίδας Χρόνος, που ανήγγειλε ότι ο Λέστερ θα φωτογράφιζε «διά μαγνησίου» τις επιτυχέστερες μεταμφιέσεις στην αποκριάτικη χοροεσπερίδα του Συνδέσμου Συντακτών Ελληνικών Εφημερίδων. Τον Απρίλιο του 1914, η Πατρίς έγραφε ότι ήταν «ο πρώτος κινηματογραφικώς ασχοληθείς εις Ελληνικά πράγματα, έχει δε αποστείλει μέχρι τούδε εις την Ευρώπην πληθύν Ελληνικών ταινιών». Δυο χρόνια αργότερα θα γινόταν ειδική μνεία στο κατόρθωμά του να κατασκευάσει φωτογραφικές πλάκες και ειδικό φωτογραφικό χαρτί.

Η πρώτη ταινία του Λέστερ αναφέρθηκε ότι ήταν η κινηματογράφηση της αποτυχημένης απόπειρας του Αρνιώτη να πετάξει πάνω από την αττική γη το φθινόπωρο του 1910. Αν αναλογιστούμε ότι οι ταινίες της Μεσολυμπιάδας το 1906 και της υποδοχής του Ιταλού βασιλιά το 1907 είχαν γυριστεί κατόπιν παραγ­γελιών της Ολυμπιακής Επιτροπής, ο Λέστερ ήταν πράγματι πρωτοπόρος, καθώς η ταινία του 1910 απο­τελούσε μια καθαρά ιδιωτική πρωτοβουλία.

Άθλο αποτέλεσε η κινηματογράφηση της πυρκαγιάς, που είχε ξεσπάσει στα γραφεία της εφημερίδας Εσπερινή στις 20 Φεβρουαρίου 1914. Η ταινία ετοιμάστηκε μέσα σε λίγες ώρες και προβλήθηκε το ίδιο κιόλας απόγευμα στην οθόνη του κινηματογράφου «Παλλάς», κάτι πρωτοφανές για την Ελλάδα. [βλ. και σημ. 1]

Το Δεκέμβριο του 1914 παρουσίασε στα ανάκτορα - σε ειδική προβολή για τα μέλη της βασιλικής οι­κογένειας και τους αυλικούς - ταινία με πολεμικές εικόνες, που είχαν κινηματογραφηθεί εκ του φυσικού από την εταιρία Μέστερ, αλλά και σκηνές που είχε λάβει ο ίδιος με την κάμερά του από τις γιορτές του στρατού κατά την επέτειο της νίκης του Κιλκίς, καθώς επίσης πλάνα από διάφορα γραφικά τοπία κλπ. [βλ. και σημ. 2]

Ο Λέστερ δραστηριοποιούταν αθόρυβα και ίσως αυτός είναι ο λόγος που δεν έχει σήμερα την ίδια αναγνώριση με άλλους συγχρόνους του οπερατέρ, όπως ο Ζόζεφ Χεπ. Ήταν χαρακτηριστική η αναφορά, που έκανε στο πρόσωπό του διαφημιστική καταχώρηση του κινηματογράφου «Αττικόν» στις αθηναϊκές εφημερίδες το Μάρτιο 1917 με ευκαιρία την προβολή της ταινίας του από τις εκδηλώσεις για την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου, που επίσης προβλήθηκε λίγες μόνο ώρες μετά τη λήψη της. Περιγραφόταν ως άνθρωπος «ερωτευμένος με την τέχνη του», που ζούσε «δι' αυτής και χάριν αυτής» και ο οποίος «μολονότι δεν έχει μέγαρα επί της οδού Σταδίου, εργάζεται αφιλοκερδώς και μολονότι φιλοδοξεί να φθάση την Ελληνι­κήν κινηματογραφίαν εις την περιωπήν της Ευρωπαϊκής δεν είνε φιλόδοξος δι' εαυτόν». [βλ. και σημ. 3]

Ετοίμασε αρκετές ταινίες καθ’ όλη τη δεκαετία του 1910, ενώ το Δεκέμβριο του 1920 ο Λέστερ κινη­ματογράφησε την επιστροφή του Κωνσταντίνου στην Ελλάδα. Λίγους μήνες μετά θα βρισκόταν στη Μικρά Ασία ως επίσημος φωτογράφος της βασιλικής αυλής στα πεδία των μαχών και συνεργαζόμενος με κεντρική κινηματογραφική αίθουσα της πρωτεύουσας.

Παραμένει άγνωστο τι απέγινε. Ίσως μετά τη μικρασιατική καταστροφή έφυγε από τη χώρα, ενδεχο­μένως πέθανε πρόωρα ή απλά αποσύρθηκε και γρήγορα το έργο του ξεχάστηκε.

ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΕ ΟΠΕΡΑΤΕΡ ΤΟΝ ΛΕΣΤΕΡ

1910: Η απόπειρα του Αρνιώτη να πετάξει με το αεροπλάνο του στο Τατόι

1913: Περιοδεία του διαδόχου στη Νέα Ελλάδα

1914: Η πυρκαγιά στα γραφεία της εφημερίδας Εσπερινή· «Η μύτη της Αθηνάς» («Όνειρον

αρχαιολόγου»)· Οι εκδηλώσεις για την επέτειο από τη μάχη του Κιλκίς· Το ταξίδι του

διαδόχου στην Ήπειρο

1915: Κάποιο (ή κάποια) από τα ζουρνάλ που συνόδευαν την προβολή της «Γκόλφως»

1917: Η γιορτή για την επέτειο άλωσης του Μπιζανίου· Η τελετή της εθνικής γιορτής της

25ης Μαρτίου· Πώς λειτουργούν τα συσσίτιά μας

1920: Επιστροφή του Κωνσταντίνου στην Ελλάδα

1921: Ταινίες από τη μικρασιατική εκστρατεία

Σημειώσεις:

(1) Την επόμενη μέρα οι εφημερίδες έγραφαν: «Μεστή κόσμου χθες η αίθουσα του «Παλλάς», κόσμου συρρεύσαντος να ίδη ένα προ τινων έτι ωρών συμβάν δυστύχημα. Την πυρκαϊάν των γραφείων και τυπογραφείων της «Εσπερινής». Και οι προσελθόντες ελυπήθησαν διά την συμφοράν την πλήξασαν τον ιδιοκτήτην της εφημερίδος, αλλά δεν ηδυνήθησαν να αποκρύψουν τον θαυμασμόν των διά την καταπληκτικήν ενημερότητα του διατυπώσαντος την πυρκαϊάν επί της οθόνης διακεκριμένου φωτογράφου κ. Λέστερ, όστις, ευθύς ως το πυρ εξερράγη, εξουσιοδοτήθη υπό της διευθύνσεως του «Παλλάς όπως σπεύση και λάβη μίαν ταινίαν αναπαριστώσαν το απαισίως μεγαλοπρεπές θέαμα των φλογών».

(2) Το «Μέστερ» μήπως ήταν τυπογραφικό λάθος;

(3) Ο Λέστερ ήταν σχεδόν ο μόνος κινηματογραφιστής που αναφερόταν ονομαστικά στα όποια σχόλια των εφημερίδων της περιόδου 1910-1917. Σπανιότερα αναφερόταν το όνομα του Λεόνς, ενώ ουδέποτε συναντάται εκείνο του Ζόζεφ Χεπ.

Πηγές:

Δημοσιεύματα των εφημερίδων Αθήναι (Δεκέμβριος 1914), Εμπρός (Δεκέμβριος 1920), Εστία (Φεβρουάριος 1916), Πατρίς (Απρίλιος 1914), Χρόνος (Φεβρουάριος 1907).

ΕΠΟΜΕΝΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Ο πρώτος κινηματογραφημένος γάμος