«25 χρόνια Ελλάς»: Η πρώτη, μεγάλη, ιστορική ταινία

Το 1935 εκδηλώθηκε για πρώτη φορά μαζική εισβολή αμερικανικών ταινιών στην Ελλάδα, που ευνοήθηκε από την κατάργηση κάθε δασμού στις εισαγωγές τον Ιανουάριο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου, από τις 92 ταινίες που προβλήθηκαν για πρώτη φορά στις ελληνικές αίθουσες το τελευταίο τρίμηνο του 1935, οι 66 ήταν αμερικανικής προέλευσης (ποσοστό 71.7% έναντι 52% το αντίστοιχο διάστημα του 1934). Εξάλλου, καθ’ όλη τη σαιζόν 1935-1936 οι αμερικανικές ταινίες αποτελούσαν το 72% των εισαγωγών στην Ελλάδα (έναντι 58% την προηγούμενη σαιζόν), αν και οι περισσότερες προβάλλονταν ντουμπλαρισμένες στα γαλλικά.

Κι όμως, το 1935 θα μπορούσε να επιφυλάσσει κινηματογραφικές εκπλήξεις. Το γαλλικό περιοδικό «Pour Vous» δημοσίευσε την πληροφορία ότι ο Ηλίας Παρασκευάς θα γύριζε ταινία για την ζωή του λόρδου Βύρωνα με πρωταγωνίστρια τη Δώρα Βολονάκη. Στο ίδιο δημοσίευμα γινόταν εκτενής αναφορά στην ηθοποιό Μαρίκα Φιλιππίδου, η οποία παρομοιαζόταν ως η Ελληνίδα Λίλιαν Χάρβεϊ και φερόταν έτοιμη να πρωταγωνιστήσει σε κινηματογραφική οπερέτα.

Τελικά η μοναδική, νέα ελληνική ταινία μεγάλου μήκους που προβλήθηκε το 1935, ήταν μια ιστορική ταινία με τίτλο «25 χρόνια Ελλάς», μια συρραφή διαφόρων ζουρνάλ της προηγούμενης 25ετίας, που διαφημιζόταν ως «ανασκόπηση των ιστορικών και Εθνικών γεγονότων από του 1910-1935», ώστε «όσοι επολέμησαν στους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Παγκόσμιον και Μικρασιατικόν πόλεμον θα ξαναζήσουν τα ιστορικά αυτά γεγονότα», ενώ «οι νεώτεροι θα παρακολουθήσουν ζωντανή τη σύγχρονη ιστορία των 25 τελευταίων χρόνων της Ελλάδος».

Τα «25 χρόνια Ελλάς» προβλήθηκαν την εβδομάδα από τις 15 Απριλίου 1935 στο «Παλλάς», όμως την πρώτη μέρα έπεσαν θύμα... ψαλιδιού. Δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες, πέρα από μια διαφήμιση στον τύπο, που ανακοίνωνε την άρση της λογοκρισίας, χωρίς κάποιο ρεπορτάζ του αθηναϊκού τύπου να υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες.

Ένα χρόνο αργότερα η ταινία προβλήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (από τις 25 Μαρτίου στον κινηματογράφο «Ίσις») σε νέα έκδοση, που περιελάμβανε νεότερα γεγονότα, όπως η πραξικοπηματική επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου Β’ και η κηδεία του Κονδύλη. Η έκδοση αυτή είχε μήκος 3.000 μέτρων, διάρκεια δυόμιση ωρών, αποτελούταν από 12 μεγάλες πράξεις, ενώ ήταν χωρισμένη σε 3 μεγάλα κεφάλαια, που κάλυπταν διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Τότε διαφημίστηκε ως «επίσημος Κυβερνητική ταινία συναρμολογηθείσα εκ των αρχείων του υπουργείου της Παιδείας», σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. 95877 διάταγμα, καθώς και με το υπ’ αριθμ. 4566 διάταγμα του υπουργείου Στρατιωτικών ύστερα από υπόδειξη του βασιλιά Γεωργίου Β΄. Η αναφορά αυτή πρόδιδε μια φιλοβασιλική διάθεση στο γενικότερο πνεύμα της ταινίας σε σχέση με κρίσιμα ιστορικά γεγονότα, ενώ δημιουργεί ερωτηματικά κατά πόσο η ταινία που προβλήθηκε στην Αίγυπτο το 1936 ήταν όμοια μ’ εκείνη που είχε προβληθεί στην ελληνική πρωτεύουσα έντεκα μήνες νωρίτερα, πριν την πραξικοπηματική επαναφορά της βασιλείας τον Οκτώβριο του 1935.

Χάρη σε διαφημιστική καταχώρηση της «Νταγκ Φιλμ» σε εφημερίδα της Αλεξάνδρειας είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε σε τίτλους τον πλήρη κατάλογο των ιστορικών γεγονότων που αναπαράγονταν στην ταινία – τουλάχιστον στην εκδοχή του 1936. (Μεγεθύνετε την εικόνα για περισσότερα)

Ενθουσιώδης υποδοχή επιφυλάχτηκε στην ταινία από την ελληνική παροικία της Αλεξάνδρειας σύμφωνα με τοπική εφημερίδα:

«[..] Η εμφάνισις από της οθόνης των Κρητών Καπετανέων Μάντακα και Χατζή Μιχάλη, προυκάλεσαν ρίγη ενθουσιασμού εις τους παρακολουθήσαντας γόνους της ευάνδρου Κρήτης, καθώς και η επιβλητική τελετή της Ενώσεως της Μεγαλονήσου μετά της Μητρός Ελλάδος.

Η συνεχής παρέλασις όλων των γεγονότων, τόσον των Βαλκανικών πολέμων, όπου οι θεαταί με εθνικήν υπερηφάνειαν παρακολουθούν τας δόξας του Ελληνικού Στρατού και Στόλου, όσον και των Μεταβαλκανικών τοιούτων, όπου εμφανίζεται όλη η δραστηριότης και μεγαλοφροσύνη του Ελληνικού Λαού, εδόνησαν τας καρδίας των παρευρισκομένων, με το ιερόν πυρ της εθνικής μας υποστάσεως [..]».