Ζουρνάλ και άλλα του 1939

Τίτλοι/περιεχόμενα ελληνικών ζουρνάλ τoυ έτους 1939:

-- Οι εορτασμοί του Καρναβαλιού στην Πάτρα, η παρέλαση των αρμάτων και διάφορα τοπία τοπικού ενδιαφέροντος. Η ταινία ήταν πατρινής παραγωγής και προβλήθηκε στο «Ιντεάλ» της πόλης από τις 17 Απριλίου.

-- Οι Πανελλήνιοι Χιονοδρομικοί αγώνες Βερμίου του Ελληνικού Ορειβατικού Συνδέσμου (23 - 26.02).

-- Το Μάρτιο, ύστερα από πρόσκληση του τοπικού παραρτήματος του Ελληνικού Ορειβατικού Συνδέσμου, η «Άστρο φιλμ» του Ορέστη Λάσκου κινηματογράφησε τους χιονοδρομικούς αγώνες στο Παναχαϊκό όρος. Η ταινία (μήκους 400 μ.) είχε τίτλο «Πάτρα, η νύμφη του Πατραϊκού» και πέρα από τους αγώνες έδειχνε ει­κόνες της ευρύτερης περιοχής, όπως η τοποθεσία Κλάους, το λιμάνι και τα Ψηλαλώνια.

-- Η Λεσβιακή Έκθεση, που διοργανώθηκε μεταξύ 16 και 23 Ιουλίου, με την παράσταση των φαλαγγιτών, την κίνηση στα περίπτερα και όλα τα αξιοθέατα του νησιού (Αγιάσος, Γέρα, Θερμή κλπ.). Η σχετική ταινία προβλήθηκε στους κινηματογράφους «Σαπφώ» και «Πάνθεον» της Μυτιλήνης από τις 24 Αυγούστου ενθουσιάζοντας το κοινό. Μια τοπική εφημερίδα σχολίαζε ότι η ταινία της Έκθεσης αποτελούσε «μια διαφήμιση του νησιού μας ζωντανή, γιατί θα προβληθεί σ’ όλη την Ελλάδα. Πώς να ευχαριστήσει κανείς τον δημιουργό αυτής της ωραίας δουλειάς και της τουριστικής διαφημίσεως του νησιού μας;».

Ταινίες επικαιρότητας και προπαγάνδας:

-- Η υποδοχή του βασιλιά και του δικτάτορα στη Θεσσαλονίκη, οι τελετές θεμελίωσης πανεπιστημιακών κτιρίων και διδακτηρίων, οι επισκέψεις στο Άσυλο του Αλητόπαιδος και σε άλλα ιδρύματα.

-- Η υποδοχή του Ι. Μεταξά στο Κιλκίς και τα εγκαίνεια του εκεί νοσοκομείου.

-- Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου και η παρέλαση της Εθνικής Νεολαίας. Φιλμ μήκους 600 μ.

-- Η υποδοχή του τούρκου πρωθυπουργού Μεχμέτ Σουκρού Σαράτσογλου στην Αθήνα στις 26 Μαρτίου.

-- Περιοδεία του Ι. Μεταξά στην Πελοπόννησο τον Απρίλιο και ο λόγος που εκφώνησε στην Καλαμάτα. Η πρωτοτυπία της ταινίας ήταν ο συγχρονισμός της ομιλίας του δικτάτορα με γενικότερα πλάνα.

-- Φωνοταινία που προπαγάνδιζε το έργο του υπουργείου Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως, η οποία προβλήθηκε στο πλαίσιο της Εκθέσεως Υγιεινής στη Θεσσαλονίκη (στο χώρο της Δ.Ε.Θ.) από τις 23 Ιουλίου 1939.

-- Ο εορτασμός της 4ης Αυγούστου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη: παρέλαση της νεολαίας, του στρατού, των εργατών και των αντιπροσωπειών όλων των επαρχιών με τοπικές ενδυμασίες στο Παναθηναϊκό Στάδιο, λαμπαδηφορία από χιλιάδες φαλαγγίτες, οι οποίοι σχημάτιζαν διάφορα σχήματα με πυρσούς κλπ.

-- Η εκπαίδευση και η ζωή των φαλαγγιτών στο στρατόπεδο «Ιωάννης Μεταξάς» της Ε.Ο.Ν. στον Άγιο Ανδρέα.

-- Οι εγκαταστάσεις της Ε.Ο.Ν. στη Θάσο.

-- Η τελετή της έναρξης της αναδάσωσης της χώρας στο λόφο του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Καισαριανή παρουσία επισήμων. Η ταινία λήφθηκε κατόπιν μέριμνας του υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού. Προβλήθηκε στον κινηματογράφο «Πάλλας» στις 5 Δεκεμβρίου.

-- «Πως ζουν οι Έλληνες εργάται σήμερον».

-- Έκκληση για τα μαθητικά συσσίτια.

-- Η ορκωμοσία των νέων ανθυπομοιράρχων.

-- Η επίσκεψη και ο λόγος του Ι. Μεταξά στην Άμφισσα.

-- Υποδείξεις του δικτάτορα για την αυτάρκεια της χώρας.

-- Παράδοση των σημαιών στις φάλαγγες της Εθνικής Οργανώσεως Νεολαίας (Ε.Ο.Ν.)

-- Τα οχυρωματικά έργα στη Βόρειο Ελλάδα: οχυρά του Ρούπελ. Πρώτη προβολή: Θεσσαλονίκη στις 12.10.

Τα πρώτα πλάνα της ταινίας περιγράφηκαν ποιητικά σε αναλυτικό αφιέρωμα της εφημερίδας Μακεδονία:

«Στο σκοτεινό τελάρο της [οθόνης] προβάλλεται ένα κομμάτι ελληνικών βουνών, ντυμένων τη σκούρα κάπα προαιωνίων δασών. Ψηλά ένα κομμάτι γαλάζιου ουρανού μας δίνει τη χαρά του αιώνιου ελληνικού ήλιου. Κάτω μια άσπρη κορδέλλα δρόμου ελίσσεται με σκέρτσα δεντρογαλιάς που πάει να χωθή στη φωληά της. Και κάπου εκεί σ’ ένα σύσκιο τοπίο, εκεί που η κορδέλα του δρόμου δίνει την εντύπωσι πως κρέμεται στο κενόν, διακρίνεται σαν άδεια κόγχη του ματιού κάποιου γιγάντιου κύκλωπα, η είσοδος μιας υποχθόνιας στοάς.

Είναι μια από τις εισόδους των υπογείων οχυρωματικών έργων και φρουρίων της ελληνικής γραμμής «Μαζινό». Με αριάδνειο μίτο τη φωτεινή δέσμη των ακτίνων του προβολέως αφίνουμε να μας καταπιή η υποχθόνια κόγχη. Ο μίτος της Αριάδνης προχωρεί και όλο προχωρεί.

Οι υπόγειες στοές, ύψους και πλάτους ικανού, εκτείνονται εις εκατοντάδας χιλιομέτρων, τυλίγουν τη μεθοριακή γραμμή μας απ’ άκρου εις άκρον. Και κάθε λίγο και λιγάκι διευρύνονται σε ευρύχωρες αίθουσες στρατωνισμού, μηχανικών εγκαταστάσεων, φρουριακών διαμερισμάτων.

Τοίχοι και θόλοι στοών και διαμερισμάτων, όλοι από χάλυβα και τσιμέντο, δίνουν στο θεατή την εντύπωσι της ακατάλυτης στερεότητος. Μπορούν να δεχθούν άφοβα, χωρίς τον κίνδυνο της παραμικράς βλάβης κάθε τυχόν εχθρικήν επιβουλήν [..]».

 

Στην επαρχία, οι ταινίες των οχυρωματικών έργων προβάλλονταν συνήθως μαζί με άλλες «εθνικές» ταινίες, οι οποίες παρουσίαζαν είτε δημόσιες εκδηλώσεις είτε τη δραστηριότητα του Μεταξά, στο πλαίσιο της περιοδείας του κινηματογραφικού συνεργείου του υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού, που είχε χριστεί «τμήμα λαϊκής διαφωτίσεως», με υποχρεωτικές προβολές για τα σχολεία, τους εργάτες και το στρατό.

[Η σελίδα ενημερώθηκε σύμφωνα με την τρίτη έκδοση του βιβλίου «Οι πρώτες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου», το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ: https://protestainies.blogspot.com/p/2025.html]